14 Kasım 2015 Cumartesi

0 Gerçeklik Algısı

Gerçeklik Algısı Ve Doğrulukla İlişkisi


Gerçeklik;Günlük kullanımdaki anlamıyla, "var olan her şey" demektir.Peki var olmak nedir?Düşüncede var olmakla evrende var olmak aynı şeyler midir?Yoksa ikisindeki gerçeklik farklı olabilir mi? Bu tip sorular felsefenin temelini oluşturan sorulardır.Kesin cevapları yoktur.Ama insan beyni her zaman kesin cevap ister.Aksi kabul edilemez.
Gerçeklik:İnsanların şemalarına göre oluşturulan ve doğruluğuna inanılarak kabul edilen demektir.

Bu tanımda geçen şema ve doğruluğu inceleyelim.Şema dediğimiz olay bireyin yaşantılarıyla(öğrendikleri,gördükleri vs.) oluşturduğu örüntü demektir.Doğruluk ise bu şemaların durumla uygunluk halidir.Yani elmayı sana armut ismiyle öğrettiler ise senin için o nesne elma değil armuttur.Çünkü şemalarında o nesnenin karşılığı armuttur.Bazılarınız ama bu elma bu yüzden gerçeklik algısı böyle olamaz diyebilirsiniz.Şöyle düşünün onun elma olma sebebi sizin onu elma olarak biliyor olmanızdan kaynaklı.Bir anlığına ''elmanın'' armut olarak öğretildiği birey başkası değilde siz olduğunuzu varsayın.Sizin doğrularınıza göre o nesne artık elma değil armut olmaz mıydı?
Elma burada genel kabuldür.Dünyada o ''elmayı'' elma olarak bilenlerin hepsinin yok olduğunu düşünürseniz artık o nesne için genel kabul elma değil armut olacaktır.
Biraz daha açacak olursak elma dünyada kabul görmüş ve gerçek olarak görülen ismiyle elmadır.Bir an için evrende bir çok medeniyet olduğunu düşünelim.(Bu konuyla ilgili yazımız için bknz:İnsanın evrendeki yeri)  ve bu medeniyetlerin hepsinde genel kabul olarak elma yerine armut dendiğini farz edelim.Genel kabul artık elma değil armut olacaktır.Bu örneklerde aslında temel anlatılmak istenen doğruluğun bireyden bireye toplumdan topluma hatta gezegenden gezegene değişebildiğidir.
Başka bir örnek verecek olursak; bir birey düşünün kırmızı nesneleri yeşil görüyor ve bunlara renk körü diyelim.Dünyada yaklaşık %5 oranında renk körü olsun.''Kırmızı'' bir duvara bakarken bir insanın kırmızı demesi mi doğrudur yoksa yeşil demesi mi.''Tabi ki kırmızı demesi doğru olacaktır çünkü duvar kırmızıdır.'' diyebilirsiniz.Birde farklı açıdan bakalım bu duruma.Renk körlüğü vakası yaygınlaştı ve dünyanın %95 i renk körü olarak nitelendirdiğimiz kırmızı nesneleri yeşil görmeye başladı.Peki şimdi o duvar kırmızı mı yeşil mi¿Artık o duvar yeşil kabul edilecek ve bu durumda renk körü kabul edilen insanlar normal birey, başlangıçta ''kırmızı'' duvarı kırmızı gören insanlar renk körü olarak kabul edileceklerdir.Yani temelde doğru yoktur.Doğru olduğunu kabul etmek vardır.

Genel olarak toparlayacak olursak doğru değişkendir ve doğrularımız gerçekliği oluşturur.Sonuç olarak mutlak gerçeklik kabul edilemez.

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder